I.
Programy
liturgii
WIELKI
CZWARTEK
—
Komentarz wstępny [1]
—
Wejście asysty
—
Okadzenie ołtarza
I.
OBRZĘDY WSTĘPNE
—
„CHWAŁA NA WYSOKOŚCI BOGU” (dzwonki)
II.
LITURGIA SŁOWA
—
komentarz [2]
1.
I czytanie (Wj 12, 1-8. 11-14)
2.
psalm
—
komentarz [3]
3.
II czytanie (1 Kor 11, 23-26)
—
komentarz [4]
4.
„Chwała Tobie...” (zasypanie
kadzidła i przejście do ambonki)
5.
EWANGELIA (J 13, 1-15)
6.
Homilia
7.
Modlitwa Powszechna (nie ma „Wierzę...”)
III.
LITURGIA EUCHARYSTYCZNA
a)
przygotowanie darów (ceremoniarze i
mininistranci ołtarza)
b)
okadzenie i lavabo
1.
KOMUNIA ŚWIĘTA
—
komentarz [5] (po Panie nie jestem
godzien...)
Po
Komunii ‑ przyniesienie wszystkich puszek na ołtarz
Procesja
do kaplicy przechowania
2.
MODLITWA PO KOMUNII
—
komentarz [6]
Ustawienie
się asysty przed wyjściem do zakrystii
Ustawienie
kapłanów
Okadzenie
Najświętszego Sakramentu
Przeniesienie
Najświętszego Sakramentu do kaplicy adoracji (śpiew)
Okadzenie
(„Przed tak Wielkim...”)
Powrót
do zakrystii
WIELKI
PIĄTEK
—
Komentarz przed rozpoczęciem liturgii [1]
Wejście
asysty (przed ołtarzem ukłon i
ustawienie)
Kapłan
pada na twarz ‑ asysta klęka
Zajęcie
swoich miejsc w prezbiterium
1.
Kolekta
I.
LITURGIA SŁOWA
—
komentarz [2]
1.
I czytanie (Iz 52, 13-53, 12)
2.
psalm
—
komentarz [3]
3.
II czytanie (Hbr 4, 14-16; 5, 7-9)
—
komentarz [4]
4.
„Chwała Tobie...”
5.
Męka Pańska (J 18, 1-19, 42)
6.
Homilia
—
komentarz [5]
7.
Uroczysta Modlitwa Powszechna
—
komentarz [6]
8.
Adoracja Krzyża
kapłan,
diakon, ministranci światła idą po krzyż
procesyjne
(3‑etapowe) wniesienie krzyża z odsłonięciem
ostatni
etap odsłonięcia w prezbiterium
ustawienie
asysty „na kościele”
ucałowanie:
celebrans, kapłani, asysta, wierni
przeniesienie
krzyża przed tabernakulum
—
komentarz w czasie przygotowań do Komunii św. [6/7]
III.
KOMUNIA ŚWIĘTA
1.
nakrycie ołtarza (obrus, mszał, korporał)
2.
przyniesienie puszek z Najświętszego Sakramentu z ciemnicy
3.
„Ojcze nasz...” itd.
—
komentarz [7]
udzielenie
Komunii św. asyście i wiernym
(po
Komunii świętej)
4.
przeniesienie puszek z Najświętszym Sakramentem
do GROBU
(przykrycie
puszek, świece, monstrancja, welon)
5.
Modlitwa po Komunii
—
komentarz [8]
6.
Procesja do Grobu Pańskiego
porządkowi
robią odpowiednie przejścia
Diakon
przynosi Melchizedeka
Asysta
ustawia się na środku kościoła i klęka
Wystawienie
i przykrycie monstrancji welonem
Przejście
do Grobu Pańskiego
Okadzenie
i modlitwa
Powrót
do zakrystii
Wigilia
paschalna
I.
Liturgia światła
1.
Diakon przenosi monstrancję z grobu na ołtarz i chowa Pana Jezusa do
tabernakulum (pomagają: ministranci światła, ceremoniarz)
2.
Komentarz przed rozpoczęciem liturgii [1]
3.
Wygaszenie świateł (porządkowy)
4.
Procesja przez kościół (przyklęknięcie
na środku kość.)
KOLEJNOŚĆ:
kadzidło, ministrant paschału, ministrant wody, ministranci ołtarza, lektor
i psałterzysta, celebrans
5.
Zajęcie swoich miejsc i rozpoczęcie obrzędu
a)
poświęcenie ognia
b)
żłobienie na paschale (paschał trzyma ministrant)
c)
zapalenie paschału
d)
zasypanie kadzidła
e)
przekazanie paschału diakonowi
6.
Procesja do kościoła: kadzidło, paschał, celebrans, kapłani, asysta
„ŚWIATŁO
CHRYSTUSA”: 1 ‑ u
wejścia do
kościoła, 2
‑ na środku, 3
‑ na stopniu prezbiterium
7.
Zapalenie światła w kościele (porządkowy)
8.
Diakon stawia paschał i wszyscy idą na swoje miejsca
9.
Komentarz [2]
10.
Zasypanie kadzidła, okadzenie paschału i księgi
11.
ORĘDZIE PASCHALNE
12.
Powrót diakona na swoje miejsce
‑
KOMENTARZ [2/3]
II.
Liturgia słowa
1.
zachęta kapłana
2.
komentarz [3]
3.
I czytanie (Rdz 1,1.26‑31) psalm, modlitwa kapłana
4.
komentarz [4]
5.
II czytanie (Wj 14,15‑15,1) psalm, modlitwa kapłana
6.
komentarz [5]
7.
III czytanie (Iz 55,1‑11) psalm, modlitwa kapłana
„CHWAŁA
NA WYSOKOŚCI BOGU...” ministrant światła zapala
świece na ołtarzu
Po
„Chwała...”
8.
kapłan odmawia kolektę
9.
komentarz [6]
10.
IV czytanie ‑ epistoła
11.
ALLELUJA!!! (wychodzi kadzidło ‑ zasypanie itd.)
12.
Ewangelia
(13
‑ homilia)
14.
Komentarz [7]
III.
Liturgia chrzcielna
1.
wniesienie wody i kociołka z kropidłem
2.
słowa zachęty kapłana
3.
LITANIA DO WSZYSTKICH ŚWIĘTYCH
4.
błogosławieństwo wody (modlitwa kapłana
przy paschale)
5.
CHWAŁA OJCU...
6.
powrót celebransa i diakona na miejsca
7.
komentarz [8]
8.
ODNOWIENIE PRZYRZECZEŃ CHRZCIELNYCH
9.
pokropienie wiernych
10.
Modlitwa powszechna
IV.
Liturgia Eucharystyczna
1.
komentarz [9]
2.
przygotowanie darów
3.
zasypanie i okadzenie lavabo
4.
(normalny przebieg Eucharystii)
5.
komentarz [10] ‑ po „Panie nie jestem godzien...”
6.
KOMUNIA ŚWIĘTA (asysta na stopniu oltarza)
7.
Komentarz [11] ‑ po Komunii
8.
Zakończenie : błogosławieństwo i wyjście
9.
Diakon w asyście ministrantów światła ponownie wystawia Najświętszy
Sakrament do Grobu Pańskiego
I.
wersja
(komentarze
liturgiczne na podstawie Zwycięzca śmierci, red.
ks. H. Sobeczko, Opole 1984)
Niedziela
Palmowa
komentarz przed liturgią
Hosanna
Synowi Dawidowemu !
Wraz
z mieszkańcami Jerozolimy powitajmy Pana, który przybywa do swojej królewskiej
stolicy. Nie przyjeżdża jednak
po to, aby Mu służono, lecz aby służyć i dać swoje życie na okup za
wielu. Nikt nie odbiera Mu życia, On sam ma moc je ofiarować i ma moc znowu
je odzyskać, by dać je swoim owcom, które kroczą za Nim w radosnej
procesji.
Prosimy
wszystkich o wyjście przed kościół.
Wielki
czwartek
Msza
Wieczerzy Pańskiej
przed rozpoczęciem liturgii
Gromadzimy się wokół Chrystusa Pana jak uczniowie na Ostatniej
Wieczerzy. Uczestniczymy w tych samych wydarzeniach. Ten sam Jezus zaprasza
nas do wspólnego stołu. Weźmie chleb i wino i przemieni je w swoje Ciało i
Krew, aby nas nakarmić.
Zanim odejdzie do Ojca zostawi nam testament miłości, mimo nocy
zdrady, mimo bliskiej męki i śmierci krzyżowej. Tym Testamentem jest On
sam. Pozostał z nami w sakramentach świętych, w Eucharystii i sakramencie
święceń, których ustanowienie dzisiaj
wspominamy.
Odchodząc Chrystus zobowiązał nas do wspólnej miłości. Zostawił
nam wymowny przykład, umywając w czasie Ostatniej Wieczerzy nogi swoim
uczniom i polecił nam kierować się w życiu zasadą miłości mówiąc:
„To jest moje przykazanie, abyście się wzajemnie miłowali, jak ja was umiłowałem”
(J 15, 12).
Liturgię Wielkiego Czwartku zakończy obrzęd przeniesienia Najświętszego
Sakramentu do kaplicy przechowania Eucharystii.
przed I czytaniem
Liturgia tego wieczoru rozpoczyna doroczny obchód świąt naszego
wyzwolenia opisem uczty paschalnego baranka, którego spożywał naród
wybrany w noc wyzwolenia z egipskiej niewoli. Stało się ono początkiem
naszego wyzwolenia, dokonanego przez Chrystusa, Bożego Baranka, który przez
swoją Krew wyrwał nas z niewoli grzechu i śmierci.
przed II czytaniem
Pokarmem wyzwolenia Ludu Bożego Nowego Przymierza jest Eucharystia. Święty
Paweł Apostoł, jako jeden z pierwszych, dwadzieścia lat po śmierci
Chrystusa, przekazuje nam opis jej ustanowienia. Pokarm eucharystyczny jest
ucztą paschalną nowego Baranka.
przed Ewangelią
Postawa Chrystusa umywającego nogi uczniom, postawa pełna miłości,
jest warunkiem owocnego udziału w Eucharystii. Jezus zobowi[s1] ązuje
nas do prawdziwej miłości. Miłości, która nie szuka swego. Miłości, która
jest oczyszczeniem i prawdziwym obmyciem z grzechów.
po „Panie, nie jestem godzien”
Komunię świętą asysta liturgiczna przyjmie przy ołtarzu, natomiast
pozostali wierni w środkowym przejściu przez kościół.
po modlitwie po Komunii
Za chwilę Najświętszy Sakrament zostanie przeniesiony do kaplicy
przechowania, zwanej tradycyjnie ciemnicą.
Obrzęd ten symbolicznie nawiązuje do wydarzeń
rozegranych po Ostatniej Wieczerzy: modlitwy w Ogrójcu, aresztowania i
pobytu Jezusa w więzieniu. Wdzięczni Jezusowi za dar Eucharystii adorujmy Go
dziś wieczorem oraz jutro w Najświętszym Sakramencie.
Jutro, zgodnie z wielowiekową tradycją, nie sprawuje się Mszy św.
Jednak w godzinach popołudniowych Kościół gromadzi się na sprawowanie Męki
i Śmierci Pana naszego Jezusa Chrystusa. W naszej parafii nabożeństwo
rozpocznie się o godzinie ........... . Wielki Piątek przeżyjmy w skupieniu
i ciszy. Jutro obowiązuje post ścisły.
Wielki
Piątek
Liturgia
Męki Pańskiej
przed rozpoczęciem liturgii
W skupieniu i ciszy gromadzimy się w Wielki Piątek na sprawowaniu
pamiątki męki i śmierci Pana naszego Jezusa Chrystusa. W dniu dzisiejszym
koncentrujemy się przede wszystkim na rozważaniu biblijnego opisu Męki Pańskiej.
Następnie przystąpimy do adoracji i uczczenia Krzyża.
Warto zauważyć, że liturgia podkreśla bardziej chwałę odkupienia
przez krzyż niż poniżenie przez mękę. Wspominając śmierć Chrystusa
pamiętajmy więc, iż nie była ona dla Niego klęską i przegraną. Śmierć
Chrystusa była zwycięstwem i została opromieniona blaskiem
zmartwychwstania.
Nabożeństwo wielkopiątkowe będzie miało następujący przebieg:
1.
Po wejściu asysty liturgicznej, kapłan oraz diakon po oddaniu czci ołtarzowi
przez ukłon upadną na twarz. My w tym czasie, klęcząc, będziemy modlić
się w ciszy.
2.
Później rozpocznie się liturgia słowa, w której naczelne miejsce
zajmuje opis Męki Pańskiej św. Jana.
3.
Po niej nastąpi uroczysta modlitwa powszechna, w której staramy się
pamiętać o wszystkich, bo wszystkich obmyła Krew Jezusa przelana na krzyżu.
4.
Punktem szczytowym dzisiejszych obrzędów będzie adoracja Krzyża i
Komunia święta.
Na zakończenie, zgodnie ze zwyczajem, eucharystyczne Ciało Chrystusa
- które na zawsze pozostanie gwarancją naszego zmartwychwstania, a tym samym
naszego wyzwolenia z niewoli grzechu i śmierci - zostanie uroczyście
przeniesione do Grobu Pańskiego.
komentarz przed I czytaniem
Na sześć wieków przed narodzeniem Chrystusa prorok Izajasz
przepowiedział mękę i cierpienia Sługi Pańskiego, na którego Bóg
„zwalił winy nas wszystkich”. Cierpienie człowieka, zwłaszcza
niewinnego, ciągle jest dla nas tajemnicą. Odpowiedź na nią dał nam
Jezus. On z drogi krzyża czyni drogę chwały,
przed II czytaniem
Nie takiego mamy Boga, który nie umiałby współczuć nam w naszych
cierpieniach i słabościach. On bowiem przyjął ludzkie ciało i upodobnił
się do nas we wszystkim, oprócz grzechu. Jezus Chrystus doświadczył, czym
jest ludzkie cierpienie i śmierć. Dlatego też mógł stać się naszym
najwyższym Arcykapłanem i jedynym Pośrednikiem. Nikt z nas nie jest
osamotniony w swoim cierpieniu, bo On, żywy i osobowy Bóg, zawsze jest z
nami.
przed Pasją
Naoczny świadek, jedyny uczeń, który stał pod krzyżem, święty
Jan przedstawia drogę krzyżową. Na swojego Mistrza patrzy on oczyma wiary.
Dla niego jak i dla każdego z nas Jezus Chrystus jest Królem, Kapłanem,
Mesjaszem, Synem Bożym i Światłością oświecającą wszystkich szukających
prawdy. Ukazuje nam przebite Boże Serce, które pragnie nas zbawić, nie sądzić.
Na
słowa: „i skłoniwszy głowę wyzionął ducha” wszyscy uklękniemy.
przed modlitwą powszechną
Stajemy przed Chrystusem, który złożył swoje życie w ofierze za
wszystkich ludzi. Dlatego dzisiaj
modlitwą, która swą tradycją sięga starożytności chrześcijańskiej, w
sposób szczególnie uroczysty będziemy prosić Pana w intencjach Kościoła
i całego świata.
Każde wezwanie modlitwy będzie składało się z dwóch części.
-
zapowiedzi intencji, po której wszyscy będziemy modlić się w ciszy,
-
oraz wezwania kapłana, na które wszyscy odpowiemy „Amen”, to znaczy,
„Niech się tak stanie”.
W
czasie modlitwy pozostajemy w postawie stojącej.
przed adoracją Krzyża
Za chwilę rozpocznie się adoracja Krzyża - narzędzia śmierci, które
stało się znakiem zwycięstwa i naszego zbawienia. Odsłonięcie Krzyża
zostanie dokonane w trzech etapach. Na każde wezwanie: „Oto drzewo Krzyża,
na którym zawisło zbawienie świata”, odpowiemy: „Pójdźmy z pokłonem”
i uklękniemy na znak naszej wdzięczności Jezusowi za trud zbawienia.
Następnie
ze czcią ucałujemy Krzyż:
- najpierw celebrans i wszyscy
kapłani,
- potem asysta liturgiczna i wszyscy wierni.
Do Krzyża podchodzimy wyłącznie środkowym przejściem. Pod żadnym pozorem proszę nie podchodzić bokiem. Jest to konieczne dla utrzymania porządku w czasie adoracji.
przed komunią świętą
Liturgia prowadzi nas od krzyża do komunii świętej. Pragnie nam
przez to powiedzieć, że między Ofiarą na krzyżu a Eucharystią istnieje
ścisły związek. Uczestniczymy zawsze w eucharystycznej uczcie Baranka dzięki
Jego ukrzyżowaniu. Za chwilę kapłan ukaże nam już nie drzewo krzyża, ale
samego Chrystusa, w Jego eucharystycznym
i uwielbionym Ciele.
po „Panie, nie jestem godzien”
Komunię świętą asysta liturgiczna przyjmie przy ołtarzu, natomiast
pozostali wierni w środkowym przejściu przez kościół.
po modlitwie po komunii
Za chwilę, zgodnie z wielowiekową tradycją, na podobieństwo Józefa
z Arymatei i Nikodema, przeniesiemy Najświętsze Ciało Jezusa do Grobu Pańskiego.
Ze
śpiewem na ustach w duchu uwielbienia trwajmy przy Zbawicielu, który dla nas
umarł i przeszedł z tego świata do chwały Ojca. Adorujmy naszego Pana
nieustannie.
Wigilia
Paschalna
komentarz przed liturgią
Historia świata osiągnęła swój punkt szczytowy w Wielką Noc, na
wspomnienie której zbieramy się dzisiaj w kościele. Liturgia, która będziemy
sprawować, jest centrum roku kościelnego, ponieważ jest pamiątką zwycięstwa
nad śmiercią, piekłem i szatanem Chrystusa, który przed niedzielnym świtem
powstał z martwych.
Uroczystość rozpocznie liturgia światła, na sprawowanie którego wszyscy
wychodzimy przed kościół. Tam kapłan dokona poświęcenia ognia i
zapalenia paschału. Świeca paschalna jest symbolem Chrystusa. By to podkreślić,
kapłan wyżłobi na niej znak krzyża oraz pierwszą i ostatnią literę
alfabetu greckiego: Alfę i Omegę. Jezus Chrystus jest bowiem Alfą i Omegą,
początkiem i Końcem
wszelkiego stworzenia. Przez Niego wszystko się stało i w Nim wszystko
znajduje swoje dopełnienie.
Następnie na wezwanie diakona „Światło Chrystusa” wszyscy
odpowiemy „Bogu niech będą dzięki” i wyruszymy w procesji do kościoła.
Po drugim wezwaniu diakona u wejścia do świątyni zapalimy nasze świece od
paschału na znak, że wraz z Chrystusem z ciemności śmierci przechodzimy do
nowego życia.
przed Orędziem Paschalnym
Stojąc z zapalonymi świecami będziemy słuchać orędzia
wielkanocnego i razem z diakonem dziękować Bogu za dar odkupienia. Podziwiając
jasność płomienia świecy paschalnej radujmy się, że Chrystus
zmartwychwstały opromienia swoim blaskiem całą ziemią i każdego z nas.
Dzięki Niemu jesteśmy wolni od mroku i strachu śmierci.
po zakończeniu Orędzia
Gasimy
świece.
W postawie siedzącej będziemy teraz uczestniczyli w liturgii słowa
mającej dziś wyjątkowo uroczysty charakter. Po każdym czytaniu oraz następującym
po nim psalmie wstaniemy, a kapłan odmówi modlitwę.
przed pierwszym czytaniem
W pierwszym czytaniu usłyszymy opis stworzenia świata, który jest
hymnem wiary na cześć Stwórcy. Koroną stworzenia jest człowiek, uczyniony
na obraz i podobieństwo swego Boga.
przed drugim czytaniem
Przejście przez Morze Czerwone ma symbolizować przyszłe
zmartwychwstanie Chrystusa i wszystkich Jego braci i sióstr, czyli nas. My również
bowiem, jak Izraelici, zostaliśmy
wyzwoleni z niewoli przez naszego Boga i kroczymy przez pustynię do ziemi
obiecanej - królestwa Bożego. Morze Czerwone symbolizuje też wodę Chrztu
świętego. Ci bowiem, którzy przez nią przeszli, wyjęci są spośród
grzesznych Egipcjan i włączeni do ludu wybranego - Kościoła świętego.
przed trzecim czytaniem
Proroctwo Izajasza zapowiada nowe Przymierze, które zrodzi się z wody
chrztu i słowa Bożego, gdyż jest ono skuteczne i posiada sakramentalną moc
przemiany chrześcijanina.
przed Epistołą
Uroczyste „Gloria” było przejściem ze Starego do Nowego
Przymierza. Zapowiedź staje się rzeczywistością. W Chrystusie rozpoczęliśmy
nowe życie, rozpoczęło się już nasze zmartwychwstanie. Jako wyraz naszej
wdzięczności i radości po tym czytaniu znów zaśpiewamy wielkanocne
ALLELUJA, jest to okrzyk radości i powitania zmartwychwstałego Pana, który
żyje i jest obecny wśród nas.
przed liturgią chrzcielną (po
homilii?)
Za chwilę nastąpi liturgia chrzcielna. Rozpocznie ją modlitwa kapłana
i Litania. We wszystkich chwilach naszego życia prosimy o pomoc i
wstawiennictwo nasze Siostry i Braci, którzy już się cieszą chwałą
naszego Pana. W litanii, którą będziemy śpiewać na stojąco, poprosimy świętych
o pomoc w wiernym wypełnianiu Przymierza.
Następnie
kapłan będzie prosił Ducha Świętego o uświęcenie wody chrzcielnej.
po błogosławieństwie wody a przed odnowieniem przyrzeczeń chrzcielnych
Zapalamy
świece.
Za chwilę, stojąc, odnowimy przyrzeczenia chrzcielne, które kiedyś,
w naszym imieniu, złożyli nasi rodzice i chrzestni. Po odnowieniu przyrzeczeń
kapłan pokropi nas wodą święconą.
po modlitwie powszechnej
Odnowiliśmy w sobie łaskę chrztu świętego, przez który w
Chrystusie zostaliśmy wskrzeszeni do nowego życia. Teraz zmartwychwstały
Pan zaprasza nas na swoją Ucztę paschalną. Pełni radości składajmy Bogu
Ojcu w Duchu Świętym dzięki za dar zmartwychwstania Jezusa i naszego w nim
udziału przez chrzest i Eucharystię.
przed Komunią świętą (po „Panie, nie jestem godzien”)
Asysta przyjmie Komunię świętą przed ołtarzem. Pozostali wierni w
środkowym przejściu przez kościół.
po ogłoszeniach przewodniczącego liturgii
Obrzędy Wigilii Paschalnej dobiegają końca. Zachęcamy do wiernego
trwania przy Chrystusie obecnym w eucharystycznym Chlebie. W czasie adoracji
NIE ŚPIEWAMY JUŻ PIEŚNI O MĘCE PAŃSKIEJ. Uwielbiajmy naszego Pana, który
żyje i jest pośród nas rozważaniem Jego chwalebnego zmartwychwstania oraz
pieśniami wielkanocnymi i eucharystycznymi. A idąc do naszych domów z radością
ogłaszajmy triumf Życia nad śmiercią,
Światłości nad ciemnością, dobra nad złem.
Zapraszamy
do uczestnictwa w Mszy rezurekcyjnej z uroczystą procesją, która w naszej
świątyni rozpocznie się o godzinie ........... .
II.
Wersja
(na
podstawie opr. ks. St. Lecha, Święte Triduum Paschalne, Komentarze
Liturgiczne, w: Liturgia Sacra 1-2 (1995), s. 78-92)
Wielki
czwartek
Msza
Wieczerzy pańskiej
KOMENTARZ PRZED ROZPOCZĘCIEM LITURGII
Dzisiejszą
liturgią rozpoczynamy Święte Triduum Paschalne, najważniejsze dni w roku
liturgicznym. Wielki czwartek to pamiątka Wieczerzy Pańskiej - Ostatniej
Wieczerzy Starego Testamentu i Pierwszej Nowego. Ten dzień przypomina nam
pokorną służbę Chrystusa, który umył nogi swoim uczniom i pozostawił im
przykazanie miłości. Jest to także dzień ustanowienia Eucharystii i
Sakramentu Kapłaństwa. Dlatego dzisiejsza liturgia skoncentrowana jest wokół
ołtarza.
Liturgia rozpoczyna się od uroczystej procesji wejścia. W procesji
tej idzie służba liturgiczna i wszyscy kapłani, którzy w tym dniu
koncelebrują Mszę świętą. Koncelebra jest wyrazem jedności kapłaństwa.
Zechciejmy więc w tym dniu otoczyć szczególną pamięcią modlitewną kapłanów,
by wiernie wypełniali wezwanie Chrystusa.
Po Ewangelii odbędzie się obrzęd obmycia nóg, jako znak pokory i służby
Chrystusa, który pozostawił nam przykazanie służebnej miłości.
Na koniec liturgii przeniesiemy Najświętszy Sakrament do Kaplicy
Adoracji (tzw. Ciemnicy), aby tam trwając na modlitwie dziękować Panu za
Jego obecność, za Jego ofiarę, za Jego miłość i służbę wobec nas.
Obnażenie ołtarza, które nastąpi po liturgii, ma nam przypomnieć całkowite
uniżenie Chrystusa, Jego ogołocenie i wprowadzić nas w pobożny nastrój
Wielkiego Piątku.
PRZED „CHWAŁA”
Zabrzmią teraz dzwony i zamilkną na czas Męki Pana, ale niech nie
milknie nasza modlitwa i nasza pieśń. Głośmy chwałę Boga, który dał
nam swego Syna, jako jedyną Paschę zbawienia.
WPROWADZENIE DO LITURGII SŁOWA
Eucharystia to Pascha Pana, który przeszedł kiedyś przez Egipt, by
przez znak krwi baranka ocalić swój lud. Dzisiaj Pan przechodzi wśród nas
w swoim słowie i wzywa nas, abyśmy świętowali Jego Pamiątkę. Niech
dzisiejsza lektura słowa Bożego przypomina nam dawne dzieła Boże, które
stają się obecne wśród nas przez sprawowanie Eucharystii. Słuchajmy słowa
Bożego, abyśmy umocnieni przez Pana, umieli Go naśladować w pokorze i służbie.
albo:
PRZED I CZYTANIEM
Izraelici obchodzili Paschę na pamiątkę wyzwolenia z Egiptu. Krew
baranka ocaliła ich od śmierci. Chrystus jest naszym Barankiem Paschalnym, a
Jego Krew ratuje nas od śmierci wiecznej. Dlatego z radością sprawujemy tę
Eucharystię na Jego Pamiątkę i słuchamy słowa, które przypomina nam spełnienie
obietnic Bożych w Jezusie Chrystusie.
PRZED II CZYTANIEM
Hebrajczycy sprawowali Paschę na pamiątkę wyjścia z Egiptu.
Chrystus nakazał swoim uczniom, by tę Paschę sprawowali na Jego Pamiątkę.
Sprawujemy więc Eucharystię głosząc śmierć Pana i oczekując na Jego
przyjście. Spożywamy Ciało Chrystusa i piejemy Jego Krew, abyśmy nie
ustali w drodze do Ojczyzny zbawionych.
PRZED EWANGELIĄ
Będziemy słuchać teraz Ewangelii, która ukazuje nam pokorę
Chrystusa myjącego nogi swym uczniom. Chrystus przez Eucharystyczną Ofiarę
nieustannie nam służy i obmywa nas z grzechów. Wzywa także nas, abyśmy naśladowali
Go w pokorze i miłości do wszystkich ludzi.
PRZED OBRZĘDEM OBMYCIA NÓG
Obrzęd obmycia nóg to szczególny znak dany nam w Wielki Czwartek.
Kapłani służą nam tak, jak służy Chrystus. Kościół nie przychodzi
panować, ale wypełniać pokorną misję Chrystusa. Obecnie kapłan dokona
obmycia nóg (i ucałuje) na znak miłości. Przeżywajmy te święte znaki w
duchu wiary, bo „najważniejsza jest miłość” (por. 1 Kor 13). Chrystus
umiłował nas do końca i zawsze potwierdza swoją miłość przez pokorną służbę
Kościoła.
PRZED PREFACJĄ
Dziękujemy Panu dzisiaj szczególnie za Wieczernik i za tę Ucztę
Paschalną, która była tam sprawowana. dziękujemy
Mu również za to, że możemy przeżywać te tajemnice na Jego pamiątkę.
Niech to nasze dziękczynienie włączy nas w liturgię nieba, gdyż w tych
sakramentalnych znakach spełnia się dzieło naszego odkupienia.
PRZED ZNaKIEM POKOJU
W ten szczególny dzień przekażemy sobie znak pokoju dzieląc się
tym, co przyniósł nam Chrystus. Niech ta Wieczerza Pańska zjednoczy nas
wszystkich z Chrystusem i między sobą.
PRZED PROCESJĄ DO OŁTARZA ADORACJI
Przeniesiemy teraz Wielkoczwartkowy Dar Boga - święta Eucharystię,
do ołtarza adoracji. Będziemy mieli możliwość, by tam w ciszy adorować
naszego Zbawiciela. „Czuwajmy i módlmy się” - niech to będzie znakiem
miłości i wiary do Tego, „który do końca nas umiłował”. Bądźmy
wdzięczni Panu za sakrament Jego miłości i obecności. Niech każdy
znajdzie choćby chwilę czasu, by nawiedzić świątynię także jutro, w
Wielki Piątek. Kościół zawsze przechowuje ten Sakrament, bo wierzy w trwałą
obecność Chrystusa pod postacią Chleba. Ten Chleb przechowywany w naszych
świątyniach jest także znakiem pokory Chrystusa, który „pozostał z nami
przez wszystkie dni, aż do skończenia świata”. Ten Chleb nieustannie nam
przypomina i uobecnia ofiarę Krzyża oraz chwałę Zmartwychwstania.
Jutro dzień Krzyża, trwajmy więc przy Krzyżu, abyśmy mieli też
udział w Jego zwycięstwie.
Wielki
Piątek
Liturgia
Męki Pańskiej
KOMENTARZ PRZED ROZPOCZĘCIEM LITURGII
Wielki Piątek to dzień, który przypomina nam cierpienie, ukrzyżowanie
i śmierć Zbawiciela. Uczestniczymy w cierpieniu Chrystusa przez post, który
jest znakiem współumierania z Chrystusem. Jest także dniem smutku, „bo
zabrano nam Pana”. Przez udział w dzisiejszej liturgii dajemy znak naszej
wiary i stajemy pod krzyżem, możemy prosić o miłosierdzie i przebaczenie
dla siebie i dla całego świata. Patrzymy na krzyż także z miłością i
dziękczynieniem, bo w jego otwartych ramionach jaśnieje miłość Boga.
Dzisiaj odkryty ołtarz przypomina nam, że Kościół nie sprawuje
Eucharystii. Ogołocony ołtarz przypomina nam również uniżenie Chrystusa i
odarcie Go z szat dla naszego wywyższenia.
Liturgia Wielkiego Piątku składa się z czterech części:
1. Liturgia słowa - przypomina nam cierpienie Chrystusa zapowiedziane
przez proroka Izajasza Wysłuchamy też opisu Męki Pańskiej w relacji bezpośredniego
jej światka św. Jana, a słowa listu do Hebrajczyków pomogą nam zrozumieć
sens śmierci Chrystusa, „który stał się przyczyną zbawienia dla
wszystkich”. Liturgię słowa zakończy wielka modlitwa powszechna, w której
będziemy się modlić za wszystkich ludzi, bo za wszystkich umarł Chrystus.
2. Szczególnie piękna jest druga część liturgii - adoracja Krzyża.
Wnosimy i odsłaniamy „drzewo krzyża, na którym zawisło zbawienie świata”.
Całujemy Krzyż i klękamy przed nim, by podziękować za cierpienie i mękę
Zbawiciela, a także za przebaczenie grzechów, które z Krzyża ofiarował
nam Chrystus.
3. Komunia św. stanowi trzecią część liturgii Męki Pańskiej.
Przyjmując Ciało Pana łączymy się także duchowo z ofiarą Jego Krzyża i
Jego zwycięstwa.
4. Na zakończenie liturgii zaniesiemy Najświętszy Sakrament do „Bożego
Grobu”, aby tam rozważać cierpienie Zbawiciela i oczekiwać na radość
zmartwychwstania
Dzisiejsza liturgia rozpoczyna się od procesji w całkowitej ciszy,
Kapłani odziani w szaty liturgiczne koloru czerwonego, na znak cierpienia i
krwi, a także królewskiej godności Chrystusa podejdą do ołtarza i upadną
na twarz. Ten gest oznacza nasze upokorzenie wobec śmierci Chrystusa, której
przyczyną były nasze grzechy, ale również oznacza smutek i ból Kościoła.
W czasie, gdy kapłani będą modlić się leżąc krzyżem, my wszyscy będziemy
modlić się klęcząc i prosząc Pana o miłosierdzie dla siebie i innych.
WPROWADZENIE DO LITURGII SŁOWA
Wszystkie trzy czytania dzisiejszej liturgii słowa mówią o
cierpieniu Zbawiciela. On jest zapowiedzianym przez proroka Izajasza cierpiącym
Sługą Jahwe. On jest arcykapłanem Nowego Przymierza i przez swoją ofiarę
otwiera nam niebo. On jest tym,
który „uniżył się aż do śmierci, a była to śmierć na krzyżu”. Słuchajmy
słowa Bożego w postawie pokory i wiary. Niech te słowa, a zwłaszcza opis Męki
Pańskiej wg św. Jana, umocnią naszą wiarę i pogłębią wdzięczność
wobec Pana, bo On umarł, aby naszej śmierci odebrać rys beznadziejności, a
serca napełnić nadzieją.
Albo:
PRZED I CZYTANIEM
Posłuchajmy teraz czwartej pieśni o słudze Jahwe. Zauważmy jakże
jej tekst zbieżny jest z Ewangelią. Rozpoznajemy w tym tekście Chrystusa,
który uniżył się i „został zdruzgotany za nasze winy, a w Jego ranach
jest nasze ocalenie”.
PRZED II CZYTANIEM
Chrystus jest arcykapłanem. Przyjął na siebie wszystkie bolesne doświadczenia
ludzkiej egzystencji. Jest prawdziwym człowiekiem, dlatego mógł przyjąć
cierpienie i śmierć. Jest także prawdziwym Bogiem, Synem Bożym, dlatego
ludzkim cierpieniom może dać wymiar zbawczy i ocalić nas od śmierci. Słuchajmy
więc tego słowa, bo ono jest dla nas, śmiertelnych i grzesznych, prawdziwą
pociechą.
PRZED CZYTANIEM OPISU MĘKI PAŃSKIEJ
Teraz będzie uroczyście proklamowana Męka Pańska. Autorem tego
opisu jest św. Jan, jedyny z Apostołów, który stał pod krzyżem Pana. Słuchajmy
tego tekstu w postawie pokory, bo gdybyśmy byli wówczas w Jerozolimie, może
i my wołalibyśmy: „Ukrzyżuj Go!”, może i my ucieklibyśmy, albo też
umyli ręce lub wołali: „Zstąp z krzyża!”.
WPROWADZENIE DO MODLITWY POWSZECHNEJ
Modlitwa powszechna ma dzisiaj szczególnie uroczysty charakter.
Modlimy się do Boga w różnych intencjach, prosząc, by to zbawienie, którego
Chrystus dokonał na Krzyżu, stało się udziałem wszystkich ludzi.
Obejmujemy w swojej modlitwie sprawy Kościoła i świata, prosimy za ludzi różnych
religii i za niewierzących, bo Kościół jest sakramentem zbawienia całego
świata, a my przez tę modlitwę wypełniamy naszą misję powszechnego kapłaństwa.
Kierujemy tę modlitwę do Boga przez Jedynego Arcykapłana, Jezusa Chrystusa,
bo Jego śmierć na krzyżu jest pomostem, który łączy niebo z ziemią.
WPROWADZENIE DO ADORACJI KRZYŻA
Centralną częścią tej liturgii jest adoracja Krzyża. Powitamy
teraz Krzyż Chrystusa wnoszony uroczyście do kościoła i stopniowo odsłaniany.
Krzyż był znakiem hańby, dla nas jednak stał się znakiem zbawienia. Chyląc
się przed tym znakiem, adorujmy Pana, który w krzyżu objawił swą miłość
i przebaczenie.
WPROWADZENIE DO KOMUNII ŚWIĘTEJ
Liturgia prowadzi nas od krzyża do Komunii św. Pragnie nam przez to
ukazać, że istnieje ścisły związek między ofiarą krzyża a ofiarą ołtarza
Komunia święta, którą dziś przyjmujemy z darów konsekrowanych podczas
wczorajszej Mszy Wieczerzy Pańskiej, jest pokarmem. Jest także owocem, który
dojrzał na Drzewie Krzyża, na drzewie nowego i nieśmiertelnego życia. Za
chwilę kapłan ukaże nam już nie drzewo i znak, ale prawdziwe Ciało
Chrystusa w eucharystycznej postaci. Przyjmować Go będziemy, bo tylko On
daje prawdziwe i pełne życie.
WPROWADZENIE DO PROCESJI DO „GROBU BOŻEGO”
Procesja do „Bożego grobu” to ostatni akcent dzisiejszej liturgii.
W procesji przeniesiemy Najświętszy Sakrament do miejsca, gdzie na modlitwie
będzie można trwać przy Panu, który „przez krzyż i zmartwychwstanie
przyniósł pokój całemu światu”.
Jutro na Wigilię Paschalną przynieśmy świece, by Wielka Noc rozbłysła
światłem nowej nadziei, jak światło świecy zapalone w ciemnościach.
Wigilia
Paschalna
KOMENTARZ PRZED ROZPOCZĘCIEM LITURGII WIGILII PASCHALNEJ
Ta noc, która zapadła na światem jest wielka i święta. Za chwilę
rozpoczniemy Wigilię Wielkiej Nocy, Wigilię Paschalną, Liturgię
Zmartwychwstania, największe święto Kościoła. Ta wigilijna liturgia jest
czuwaniem na cześć Pana, by razem z Nim powstać do nowego życia.
Ważnymi znakami tej liturgii są ciemność i światło. W ciemności
człowiek czuje się źle, nie widzi drugiego człowieka, nie widzi drogi wyjścia,
czuje się opuszczony i osamotniony. W liturgii w taką ciemność wkracza światło
zapalony Paschał - świeca, która rozjaśni mroki. Takim światłem dla świata
pozostaje nadal zmartwychwstanie Chrystusa. On rozproszył wszelkie ciemności,
On wskazał drogę wyjścia. Wchodząc w Jego światłość wychodzimy ze
swojej samotności, strachu, egoizmu, by widzieć naszych bliźnich.
Od świecy paschalnej zapalimy nasze świece, bo tak Chrystus rozjaśnił
świat, a Jego lud niesie to światło wszystkim narodom. Chrześcijanie to
„Lumen Gentium” - Światłość Świata. Po zapaleniu wszystkich świec,
przy ich blasku zostanie odśpiewany hymn pochwalny na cześć Chrystusa
Zmartwychwstałego, którego symbolizuje świeca paschalna.
W Liturgii słowa będziemy dzisiaj słuchać najważniejszych fragmentów
Starego Testamentu, by przypomnieć sobie wielkie dzieła, których dokonał Bóg
dla swego ludu wybranego i dla nas. Po ogłoszeniu radosnego „Alleluja”
wysłuchamy słów Ewangelii wieszczącej nam cud zmartwychwstania. Liturgia
chrzcielna stanowi trzecią część Wigilii Paschalnej. Zostanie poświęcona
woda (i udzielony chrzest), a następnie z zapalonymi świecami odnowimy
przyrzeczenia chrzcielne, bo przez chrzest na zawsze zostaliśmy na zawsze złączeni
ze Zmartwychwstałym Panem.
Następnie celebrować będziemy Liturgię eucharystyczną ze
Zmartwychwstałym Panem. On wyprowadza nas ze śmierci do życia, z ciemności
do światła, z niewoli do wolności, ze smutku do prawdziwej paschalnej radości,
która jaśnieje przez Krzyż.
Teraz zgasną wszystkie światła, a my pozostaniemy w ciemności.
Procesja uda się do ogniska, gdzie od poświęconego ognia zostanie zapalony
Paschał. Potem zostanie on wniesiony do kościoła. Za trzecim wezwaniu: „Światło
Chrystusa!” zapalimy nasze świece. Nie zapalimy ich sami, lecz poświęcone
światło zostanie przekazane nam od Paschału, a my przekażemy je dalej stojącym
obok nas.
WPROWADZENIE DO ORĘDZIA
WIELKANOCNEGO
Stojąc z zapalonymi świecami wysłuchamy teraz Orędzia
Wielkanocnego. Proklamujemy w tej uroczystej formie Święta Paschalne. Razem
ze śpiewającym dziękujemy Bogu za dar Chrystusowego zmartwychwstania, za
„zmazanie starodawnej winy”. Podziwiając jasność płomienia świecy
paschalnej cieszymy się, że Chrystus Zmartwychwstały opromienia swoim
blaskiem całą ziemię i każdego z nas. Dzięki Niemu jesteśmy wolni od
mroku i strachu śmierci.
WPROWADZENIE DO LITURGII
SŁOWA
Po
tym radosnym i uroczystym rozpoczęciu naszego czuwania na Liturgii
Wielkanocnej, wysłuchamy teraz słowa Bożego. Ta część liturgii wprowadzi
nas w minione czasy, gdy rozważamy wielkie dzieła Boże dokonane w historii
i słuchamy teologicznej refleksji proroków. Słuchać będziemy słów Pisma
świętego, bo jest ono Księgą życia i słowem objawionym, które jaśnieje
niczym światło w ciemności i rozjaśnia swym blaskiem całe nasze życie. W
tym słowie zawarte są także Boże obietnice dla nas.
PRZED I CZYTANIEM
Bóg wszystko stworzył swoim słowem: niebo, ziemię i człowieka.
Powołał wszystko z nicości do bytu. Chrystus zmartwychwstały odnawia
wszystko. On jest pierworodnym wszelkiego stworzenia, nowym Adamem i czyni nas
nowym stworzeniem przez sakramenty święte.
PRZED II CZYTANIEM
Abraham jest ojcem naszej wiary. To on pierwszy uwierzył Bogu i złożył
swego syna w ofierze, bo miał pewność, że Bóg ze śmierci może
wyprowadzić życie. Chrystus Zmartwychwstały jest nowym Izaakiem. Każdy z
nas jest wezwany, by zaufać Bożemu słowu, jak Abraham i jak on odpowiedzieć
na Boże powołanie.
PRZED III CZYTANIEM
Rozdzielone wody Morza Czerwonego były wybawieniem dla wychodzących z
niewoli Hebrajczyków. Nas z niewoli szatana ocalają wody chrztu świętego,
którego tamta woda była zapowiedzią. Mojżeszem nowego ludu Bożego jest
zmartwychwstały Chrystus. On nas prowadzi do nowej ziemi obiecanej, którą
jest Niebo.
Śpiew, który następuje po tym czytaniu jest dalszym ciągiem tej
perykopy biblijnej, dlatego nie mówimy: „Bogu niech będą dzięki”, lecz
śpiewamy kantyk Mojżesza na cześć Pana, który swój lud wyzwala.
PRZED IV CZYTANIEM
Bóg jest wierny w swoim przymierzu. Nigdy nie cofnie swej miłości. Bóg
swoją wierność i miłość okazał w Chrystusie. Pan Zmartwychwstały i
dzisiaj przychodzi, by szukać zagubionych, pocieszać smutnych i uwalniać od
lęku.
PRZED V CZYTANIEM
Bóg zawarł przymierze ze swoim ludem. Prorok Izajasz zapowiada nowe
przymierze i darmowość zbawienia. To, co zapowiada prorok, spełniło się w
Chrystusie. Przez Niego Bóg związał się wiecznym przymierzem ze swoim Kościołem,
w którym złożył łaskę sakramentów i moc swojego słowa.
PRZED VI CZYTANIEM
Księga Pisma świętego jest źródłem mądrości. Słuchajmy zawsze
tej księgi, by wiedzieć, jak żyć i jak dochować wierności zmartwychwstałemu
Panu.
PRZED VII CZYTANIEM
Prorok Ezechiel zapowiada odnowienie ludzkiego życia i zgromadzenie
rozproszonych. Tego odnowienia ludzkiego życia dokonał Chrystus przez swoje
misterium Paschalne. Chrystus zgromadził także rozproszonych w jednym Kościele,
który dzisiaj sławi Jego zmartwychwstanie.
PRZED „CHWAŁA”
Niech rozdzwonią się teraz wielkanocne dzwony, a w tej świątyni
zabrzmi radosny hymny pochwalny, bo Bóg spełnił swoje obietnice i napełnia
weselem swój Kościół na całej ziemi.
PRZED CZYTANIEM EPISTOŁY
Święty Paweł przypomina nam w tą Paschalną Noc, że być uczniem
Chrystusa, to zanurzyć się w Jego poniżeniu i śmierci, po to, by stać się
„nowym człowiekiem”, który „dąży do tego, co w górze”.
WPROWADZENIE DO ŚPIEWU
„ALLELUJA”
Śpiewem „Alleluja” ogłaszać będziemy radosną wieść:
„Chrystus prawdziwie zmartwychwstał”, „śmierć nad Nim nie ma już władzy”,
nasza wiara nie jest daremna.
WPROWADZENIE DO LITURGII
CHRZCIELNEJ
W noc paschalną Kościół zawsze udzielał chrztu. A nawet, gdy nie
chrzczono dzieci poświęcał wodę chrzcielną na znak, że wszystkie
sakramenty czerpią moc z Misterium Paschalnego śmierci i zmartwychwstania
Chrystusa. Poświęcimy więc teraz wodę, wspominając znowu świętą
historię. Bóg posłużył się wodą, by głosić swoje wielkie dzieła.
Wspominamy także w modlitwie Wszystkich Świętych, bo w nich najpełniej
ukazał się moc Chrystusa zmartwychwstałego. Dziękujemy za tę wodę, która
zawsze płynie w Kościele, jako zdrój nowego życia.
WPROWADZENIE DO
ODNOWIENIA PRZYRZECZEŃ CHRZTU ŚWIĘTEGO
Zapalimy teraz nasze świece przekazując sobie płomień od Paschału.
Będą one wyrazem naszej wiary rozpalonej w naszych sercach na chrzcie i
wyznawanej na codzień wobec świata.
Wprowadzenie do liturgii
eucharystycznej
Chrystus
został ofiarowany jako nasza Pascha. Dziękujemy Bogu za tę Wielkanocną
ofiarę i za Baranka Paschalnego - Chrystusa. Wprawdzie cała dzisiejsza
liturgia to wielki hymn pochwalny na cześć Boga, ale teraz szczególnie dziękujemy
za wszystko, co wydarzyło się kiedyś, a teraz staje się obecne dla nas
przez dar tej i każdej Eucharystii.
PRZED ZNAKIEM POKOJU
Chrystus Zmartwychwstały przynosi pokój. Przekażmy sobie jego znak.
Niech radość świąteczna zjednoczy nas z Chrystusem i między sobą.
PRZED ROZESŁANIEM
Przyjmijmy błogosławieństwo Boże z rąk kapłana. Wielkanocna radość
niech napełni nasze serca. Z tą radością pójdziemy do świata głosić,
że Chrystus zmartwychwstał - Prawdziwie zmartwychwstał.
Rano spotkamy się na uroczystej procesji, która jest ogłoszeniem
wszystkim radości, którą przeżyliśmy tej nocy.
/jeżeli jest procesja
po liturgii paschalnej/
Wigilię Paschalną zakończy procesja rezurekcyjna, dlatego teraz
udamy się do „Bożego grobu”, by przenieść ciało Chrystusa
zmartwychwstałego. Niech On zwycięzca śmierci, piekła i szatana, prowadzi
nas w procesji wiary przez całe życie, byśmy doszli do wiecznej Pasch
zbawionych.
III.
WERSJA
Komentarze
do obrzędów Świętego Triuduum na podstawie opracowania ks. Armin-Jacek
Znak, Święta Paschalne,
Oleśnica
1993, s. 82-90.
Wielki
Czwartek
Msza
Wieczerzy Pańskiej
PRZED I CZYTANIEM (Wj
12, 1-8. 11-14)
Usłyszymy opis uczty Paschalnej Starego Przymierza. Tę ucztę spożywali
synowie Izraela w nocy ich wyzwolenia - i zawsze potem na pamiątkę tej nocy.
Naszym wyzwoleniem jest Pascha Chrystusa - prawdziwego Baranka, który wyzwala
nas z grzechu. My więc podobnie świętujemy tę ucztę nowego przymierza, którą
zostawił nam Pan na swoją pamiątkę, przez nią dostępujemy łaski
zbawienia.
PRZED II CZYTANIEM (1 Kor
11, 23-26)
Słowa, które przekazuje św. Paweł, słyszymy podczas sprawowania każdej
Eucharystii. Ich mocą i mocą działania Ducha Świętego staje się obecna wśród
nas śmierć Zbawiciela i jej zbawienny skutek - nasze odkupienia. To, co
celebrujemy pod osłoną świętych znaków liturgii, dopełni się w paruzji
- ostatecznym przyjściu Chrystusa.
PRZED EWANGELIĄ (J 13,
1-15)
Chrystus umył nogi uczniom Przed Ostatnią Wieczerzą, w której
ustanowił sakrament swej ofiary i zbawiającej obecności.. Obmycie nóg
symbol pokory i miłości. Do takiej miłości umiejącej służyć zobowiązał
nas wszystkich Pan. Ona jest największym przykazaniem i warunkiem owocnego
udziału w Eucharystii. Od najdawniejszych czasów chrześcijanie nazywali
Eucharystię ucztą miłości. W niej jezus
zostawił nam siebie, bo do końca nas umiłował.
WPROWADZENIE DO MODLITWY
EUCHARYSTYCHNEJ (PRZED PREFACJĄ)
W ten wieczór, w którym Pan nasz ustanowił nowe Przymierze we krwi
swojej i zostawił nam siebie pod postacią chleba i wina, przystąpmy z wiarą
do sprawowania najświętszego misterium. Dziękujemy Jezusowi za Jego ofiarę
i Jego obecność, otwórzmy serca na przyjęcie największego daru, jaki daje
nam Bóg - Jego samego.
KOMENTARZ DO MODLITWY PAŃSKIEJ
(PO DOKSOLOGII)
Chrystus, który w swojej śmierci pojednał nas z Bogiem, On sam nazwał
Go naszym Ojcem. Dlatego tak, jak nas uczył Pan, będziemy modlić się z
ufnością prosząc Boga o chleb powszedni i o Chleb wiecznego życia, błagając
o odpuszczenie win.
KOMENTARZ PRZED
PRZENIESIENIEM NAJŚWIĘTSZEGO SAKRAMENTU
DO MIEJSCA ADORACJI (LUB
PO PRZENIESIENIU)
Pan nasz przed swoją męką prosił uczniów słowami: „Czuwajcie i
módlcie się!” Pragnął, aby byli z Nim tej samej nocy, której już wcześniej
zostawił im siebie samego. Zostańmy przy Nim i my, uwielbiając Chrystusa i
dziękując Mu przez naszą obecność i modlitwę za dar Jego obecności w
naszym życiu, którym jest Eucharystia.
Wielki
Piątek
Liturgia
Męki Pańskiej
PRZED I CZYTANIEM (Iz
52, 13 - 53, 12)
Sługa Pański, którego cierpienie za grzechy wielu zapowiada prorok,
to Jezus Chrystus, Mesjasz i Odkupiciel. Przez Niego spełnia się wola Boga,
a wolą Jego jest zbawienie człowieka.
PRZED II CZYTANIEM (Hbr
4, 14-16; 5, 7-9)
Chrystus umarł za nas i w ten sposób wyjednał nam wszystkim
zbawienie. Raz na zawsze pojednał nas z Ojcem i stał się wiecznym Pośrednikiem
między Bogiem a człowiekiem. Wszelkie przebaczenie i wszelka łaska zostały
nam darowane mocą Jego męki.
WPROWADZENIE DO MĘKI PAŃSKIEJ
(J 18, 1 - 19, 42)
Wsłuchajmy się uważnie w opis Męki Chrystusa, jaki zostawił nam św.
Jan, Jego umiłowany uczeń. On najpełniej ze wszystkich ukazał nam krzyż
Chrystusa, jako miejsce wypełnienia woli Bożej, pojednania i łaski.
WPROWADZENIE DO MODLITWY
POWSZECHNEJ
Do Boga, który pragnie zbawienia wszystkich ludzi módlmy się za Kościół
i za cały świat. Modlimy się dziś spod stóp krzyża Chrystusa, na którym
stał się Pośrednikiem i Arcykapłanem, przez którego przychodzi wszelka łaska.
Niech nasze: „Amen” - niech się tak stanie, będzie prawdziwie osobistym
potwierdzeniem naszej prośby, którą prezbiter w imieniu naszym i całego Kościoła
zanosi przed oblicze Boga.
WPROWADZENIE DO OBRZĘDU
ADORACJI KRZYŻA (PRZED WNIESIENIEM KRZYŻA)
Krzyż był niegdyś znakiem hańbiącej śmierci. Krzyż, na którym
zawisł Chrystus, to dla chrześcijan znak łaski i zwycięstwa, symbol
odkupienia. Adorując ten krzyż wyrazimy nasze uwielbienie i wdzięczność
Temu, który na Nim dokonał naszego zbawienia, zmył wszelki grzech i pojednał
ludzi z Bogiem.
KOMENTARZ PRZED MODLITWĄ
PAŃSKĄ
W Komunii, która jest pokarmem nowego, wiecznego życia wyjednanego
przez krzyż, łączymy się z Chrystusem, który za nas umarł. Za Nim,
naszym Panem, który do końca wypełnił wolę Boga, módlmy się, aby i w
naszym życiu spełniło się to, czego nasz Ojciec oczekuje.
KOMENTARZ PRZED
PRZENIESIENIEM NAJŚWIĘTSZEJ EUCHARYSTII
DO „GROBU PAŃSKIEGO”
Jezus umarł za nas i został pogrzebany. Na pamiątkę Jego
pogrzebania w grobie będziemy czuwać przy Nim tego wieczora i przez dzień
jutrzejszy. Trwając na modlitwie rozważajmy misterium męki i śmierci
Chrystusa, która przyniosła wyzwolenie światu i każdemu z ludzi. Jego śmierć
- to zwycięstwo nad naszą śmiercią wieczną, a Jego zmartwychwstanie - to
przyczyna i gwarancja naszego zmartwychwstania i życia przyszłego w chwale.
Wigilia
Paschalna
Wprowadzenia
do Liturgii światła wypowiada celebrans. Są one umieszczone w Mszale.
PRZED I CZYTANIEM (Rdz
1, 2 - 2, 2)
Bóg jest początkiem wszystkiego, co istnieje. Własną mocą dał życie
wszystkiemu, co żyje. Człowiek z woli Bożej nosi w sobie Jego podobieństwo.
To Boże życie, otrzymane wraz z istnieniem, a utracone przez grzech odnowiło
w nas Misterium Paschalne Chrystusa. Otrzymujemy je w chrzcie, który czyni
nas uczestnikami Jego Paschy. Bóg - Stwórca człowieka, przez odkupienie
stwarza go jakby na nowo, do wiecznego życia, do którego przeznaczył go od
początku.
PRZED II CZYTANIEM (Rdz
22, 1-18)
Bóg wystawił Abrahama na ciężką próbę, ale nie odebrał mu
jedynego syna. Uratowanie Izaaka i obietnica Boga - to nagroda za wiarę i posłuszeństwo
Abrahama. Ale sam Bóg - w swej nieskończonej miłości do ludzi nie zawahał
się oddać swego Jedynego Syna na ofiarę za nich. Dzięki posłuszeństwu
Chrystusa zostaliśmy uwolnieni z grzechu, w chrzcie włączeni w Jego śmierć
i zmartwychwstanie - możemy stać się uczestnikami Jego wiecznej chwały.
Stanie się to, jeśli nasz wiara będzie mocna, jak wiara Abrahama. Wiara
bowiem to przede wszystkim posłuszeństwo Bogu.
PRZED III CZYTANIEM (Wj
14, 15 - 15, 1)
Dzięki cudownej pomocy Bożej Izrael został uwolniony z niewoli
egipskiej. Jak przez wodę morza Pan uwolnił Izraelitów, tak wodą chrztu
wyzwala nas wszystkich z niewoli grzechu i śmierci i wpowadza do swego Kościoła.
Dziś właśnie wspominając tamto przejście ludu wybranego i nasze „przejście”
chrztu, radośnie świętujemy to odkupienie. Będziemy śpiewać wraz z
Izraelem pieśń chwały i wdzięczności ku czci Pana, który „moc okazał”.
PRZED IV CZYTANIEM (Iz
54, 4a.
5-14)
Jerozolima, oblubienica Boga to w ustach proroka symbol nowego ludu Bożego.
Bóg w swej wiernej miłości zawrze z nim nowe, wieczne przymierze, wybawi
go, oddali wszelką trwogę i obdarzy szczęściem. Do Kościoła -
Oblubienicy Bożej wszyscy należymy poprzez chrzest. W nim to zawiera się
nowe przymierze Boga z ludźmi.
PRZED V CZYTANIEM (Iz
35, 1-11)
Pan chce zawrzeć z ludźmi przymierze, Bóg pozwala się nam znaleźć.
Oby tylko człowiek zechciał usłuchać Stwórcy, nawrócić się do Niego i
przyjąć zmiłowanie. Zawarliśmy wszyscy przymierze z Bogiem - chciejmy w
nim teraz trwać i czerpać ze zdrojów zbawienia, czyli wsłuchiwać się w słowo
Boże, które umacnia w nas dobro.
PRZED VI CZYTANIEM (Ba
3, 9-15. 32 - 4, 4)
Odrodzeni przez chrzest z wody i Ducha Świętego bądźmy posłuszni
pouczeniom Boga. On chce, abyśmy chodzili Jego drogą i nigdy jej nie
opuszczali Wówczas staniemy się w pełni uczestnikami wiecznego życia. To właśnie
posłuszeństwo słowu Bożemu jest warunkiem zbawienia.
PRZED VII CZYTANIEM (Ez
36, 16-17a.
18-28)
Mimo grzechów swego ludu Bóg zapowiada swoją interwencję. Dla chwały
swego imienia i wierności własnej obietnicy zbierze On wiernych i „pokropi
ich czystą wodą”. Tym oczyszczeniem, zapowiadanym przez proroka, jest
chrzest. To jego mocą Pan obdarza nas swym Duchem i daje łaskę życia
zgodnego z przykazaniami. Tym, którzy będą żyli „pragnieniem Boga”
pozwoli On oglądać swoje oblicze w wieczności. W ten sposób przez
paschalne dzieło Chrystusa wszyscy włączeni w nie przez chrzest i posłuszni
nakazom Boga osiągną życie chwały. (Następująca
część komentarza może być odczytana po czytaniu, przed śpiewem Gloria,
lub jako dalszy ciąg tekstu, zamieszczonego powyżej:) Bóg święty i miłosierny,
Bóg w Trójcy jedyny, Bóg przebaczający, uświęcający i zbawiający człowieka.
On sam tylko godzien jest przyjąć wszelką chwałę i uwielbienie. Wyrazimy
Mu je we wspólnym, hymnie - jednym z najstarszych hymnów chrześcijaństwa. (Celebrans
intonuje: Chwała na wysokości.).
PRZED VIII CZYTANIEM -
EPISTOŁĄ (Rz
6, 3-11)
Wielki hymn ku czci Boga w Trójcy, który darzy człowieka wszelkim
dobrem, był przejściem ze Starego do Nowego Przymierza. Oto usłyszymy teraz
jak zapowiedzi proroków stały się faktem. Misterium Paschy Chrystusa,
Misterium Zbawienia staje się udziałem każdego z nas przez chrzest. On
rozpoczął w nas Boże życie - w Nim rozpoczęło się nasze
zmartwychwstanie. W chrzcie umarliśmy dla grzechu, odtąd żyjemy dla Boga w
Chrystusie Jezusie, naszym Panu. Pełni radosnej wdzięczności witajmy
zmartwychwstałego Pana - żyjącego i zbawiającego Chrystusa, paschalnym
„Alleluja”. Dziękujmy Mu za Jego dzieło odkupienia, za darowane nam życie
wieczne. (Następuje epistoła, śpiew
„alleluja”, Ewangelia, homilia).
KOMENTARZ PRZED LITANIĄ
DO WSZYSTKICH ŚWIĘTYCH
W ważnych momentach Kościół zawsze w swej liturgii zwraca się o
wstawiennictwo do tych, którzy osiągnęli już zjednoczenie z Chrystusem
zmartwychwstałym w niebie. Teraz więc stojąc, czyli w postawie odkupionych
dzieci Bożych, będziemy prosić świętych o pomoc, abyśmy na zawsze
pozostali wierni temu przymierzu, które w sakramencie chrztu zawarliśmy z
Bogiem. Prosimy też za tych, którzy będą ochrzczeni (dziś - w najbliższym
czasie) tą wodą, aby i oni w całym swoim życiu potwierdzali tę przynależność
do Chrystusa i Kościoła, która stanie się ich udziałem, a kiedyś szczęśliwie
weszli do wieczności, do której ich Bóg powołuje.
WPROWADZENIE DO MODLITWY
EUCHARYSTYCZNEJ (PRZED PREFACJĄ)
W tę świętą noc Paschy, gdy w szczególny sposób staje przed nami
obecne zwycięstwo Życia nad śmiercią, przystąpmy z radością do złożenia
Jego ofiary za zbawienie całego świata. Dziś widzimy niezwykle wyraźnie
Chrystusa - naszą Paschę. Niech ta Eucharystia będzie też dla nas w jak
największym stopniu Paschą z Chrystusem.
KOMENTARZ PRZED MODLITWĄ
PAŃSKĄ
Pan, który dokonał dzieła odkupienia na nowo uczynił nas dziećmi
Bożymi. Dzięki Jego ofierze możemy dziś i zawsze zwracać się do Boga
Ojcze! (Celebrans: Nazywamy się dziećmi
Bożymi...).
KOMENTARZ PRZED ROZESŁANIEM
Za chwilę rozejdziemy się do naszych domów. Przyjmiemy błogosławieństwo
Boga, które umocni nas byśmy każdym słowem dawali świadectwo naszej
przynależności do Chrystusa, który przywrócił nam wieczne życie. Wówczas
każdy nas dzień będzie radosnym „Alleluja” - chwaleniem Pana. Chwalmy
Go wszystkim i wszędzie.
(Jeśli
bezpośrednio po Eucharystii następuje procesja rezurekcyjna:)
Idźmy z radością i głośmy triumf Pana nad śmiercią. Przez
uczestnictwo w tej procesji okazujemy naszą wspólną wolę pójścia za
zmartwychwstałym Chrystusem we wszystkich okolicznościach życia, aby móc
się stać kiedyś uczestnikami Jego chwały w niebie. Ten, który przeszedł
przez śmierć do życia ma bowiem moc i nas wskrzesić do nowego, wiecznego
życia.